Firmy wykorzystujące urządzenia dźwignicowe objęte dozorem pełnym i ograniczonym mają obowiązek przeprowadzania badań technicznych tych urządzeń.
Rozróżniamy 3 rodzaje badań technicznych dźwignic :
- Badania odbiorcze
- Badanie okresowe
- Badanie doraźne
Badania odbiorcze – pierwsze badanie urządzenia dźwignicowego wykonywanie po zakończeniu jego wytwarzania w warunkach gotowości do pracy.
Przed wydaniem decyzji dotyczącej eksploatacji urządzenia dźwignicowego, organ właściwej jednostki dozoru technicznego wykonuje następujące czynności:
- sprawdza kompletność dokumentów,
- sprawdza jego stan techniczny i oznakowanie,
- sprawdza zgodność wyposażenia urządzenia z dokumentacją na miejscu eksploatacji urządzenia,
- przeprowadza badanie odbiorcze u eksploatującego.
Zakres badania odbiorczego powinien obejmować:
- sprawdzenie zgodnie z instrukcją eksploatacji,
- przeprowadzenie prób funkcjonowania urządzenia,
- przeprowadzenie przed rozpoczęciem eksploatacji prób z przeciążeniem lub prób równoważnych.
Badanie okresowe – badanie w toku eksploatacji urządzeń objętych dozorem pełnym.
Celem badania okresowego urządzeń dźwignicowych jest :
- czy zrealizowano zalecenia zamieszczone w protokole z poprzedniego badania,
- nie powstały uszkodzenia lub zmiany stanu urządzenia mające wpływ na bezpieczeństwo eksploatacji urządzenia
- istnieją i pracują prawidłowo urządzenia zabezpieczające i urządzenia ochronne,
- informacje i instrukcje zostały umieszczone na urządzeniu oraz są czytelne i zrozumiałe,
- urządzenie wymaga przeprowadzenia działań naprawczych.
Podczas badania okresowego organ właściwej jednostki dozoru technicznego sprawdza:
- księgę rewizyjną,
- dziennik konserwacji urządzenia,
- protokoły pomiarów elektrycznych,
- zaświadczenia kwalifikacyjne konserwujących i obsługujących urządzenie.
Zakres badania okresowego urządzenia dźwignicowych powinien obejmować:
- oględziny urządzenia w miejscach dostępnych,
- przeprowadzenie prób funkcjonowania urządzenia w zainstalowanej wersji montażowej z obciążeniem wystarczającym do stwierdzenia, że sterowanie i ruchy robocze urządzenia , mechanizmy, urządzenia
- zabezpieczające i ochronne działają prawidłowo.
Badanie doraźne dzielimy na :
- badanie kontrolne i eksploatacyjne,
- poawaryjne lub powypadkowe
- wynikające z bieżących potrzeb
Badanie doraźne kontrolne – wykonywane w toku eksploatacji, dla urządzeń objętych dozorem ograniczonym.
Celem badania doraźnego kontrolnego jest stwierdzenie czy:
- zrealizowano zalecenia zamieszczone w protokóle z poprzedniego badania,
- nie powstały uszkodzenia lub zmiany stanu urządzenia mające wpływ na bezpieczeństwo eksploatacji urządzenia lub mogące być przyczyną zagrożenia w przyszłości,
- istnieją i pracują prawidłowo urządzenia zabezpieczające i urządzenia ochronne
- napisy ostrzegawcze, informacje i instrukcje zostały umieszczone na urządzeniu oraz są czytelne i zrozumiałe,
urządzenie wymaga przeprowadzenia działań naprawczych.
Zakres badania doraźnego kontrolnego powinien obejmować:
- oględziny urządzenia w miejscach dostępnych,
- przeprowadzenie prób funkcjonowania urządzenia w zainstalowanej wersji montażowej bez obciążenia,
w przypadkach uzasadnionych stanem bezpieczeństwa urządzenia zakres badania doraźnego kontrolnego może być rozszerzony przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego
Badanie doraźne eksploatacyjne – okoliczności uzasadniające przeprowadzenie, tj:
- wykonanie montażu w nowej lokalizacji,
- wykonanie modernizacji lub naprawy,
- wymiany elementu.
Celem badania doraźnego eksploatacyjnego jest:
- potwierdzenie, że dokonana naprawa, modernizacja, demontaż i ponowny montaż na nowym miejscu pracy lub wymiana elementu, nie mają wpływu na bezpieczną eksploatację urządzenia.
Badanie doraźne eksploatacyjne przeprowadza się na pisemny wniosek eksploatującego w następujących przypadkach:
- po wymianie cięgien nośnych,
- po wymianie urządzeń chwytających,
- po wymianie mechanizmów zmiany wysięgu lub podnoszenia,
- po wymianie urządzeń zabezpieczających,
- po naprawie mechanizmu podnoszenia lub mechanizmu zmiany wysięgu,
- po naprawie konstrukcji nośnej urządzenia lub jej elementów,
- po modernizacji uzgodnionej z organem właściwej jednostki dozoru technicznego,
- zmiany miejsca pracy urządzenia wymagającej jego demontażu i ponownego montażu.
Podczas badania doraźnego eksploatacyjnego organ właściwej jednostki dozoru technicznego sprawdza:
- księgę rewizyjną urządzenia i dziennik konserwacji,
- protokoły pomiarów elektrycznych,
- zaświadczenia kwalifikacyjne konserwujących i obsługujących urządzenie,
- niezbędne rysunki i obliczenia,
- niezbędne schematy elektryczne hydrauliczne, pneumatyczne,
- dokumentację uzupełniającą.
Zakres badania doraźnego eksploatacyjnego urządzenia obejmuje co najmniej:
- sprawdzenie prawidłowości zainstalowania i przeznaczenia urządzenia zgodnie z instrukcją eksploatacji,
- przeprowadzenie prób funkcjonowania urządzenia w zainstalowanej wersji montażowej, z obciążeniem wystarczającym do stwierdzenia, że sterowanie i ruchy robocze urządzenia, mechanizmy i urządzenia zabezpieczające i ochronne działają prawidłowo,
- przeprowadzenie przed rozpoczęciem eksploatacji prób z przeciążeniem lub prób równoważnych.
Badanie doraźne powypadkowe lub poawaryjne – przeprowadzane przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego w przypadku wystąpienia niebezpiecznego uszkodzenia urządzenia lub nieszczęśliwego wypadku związanego z jego eksploatacją w celu ustalenia przyczyn zdarzenia i sformułowania wniosków.
Celem badania doraźnego powypadkowego i poawaryjnego jest:
- określenie stanu technicznego urządzenia oraz przyczyn nieszczęśliwego wypadku lub niebezpiecznego uszkodzenia
Badanie doraźne powypadkowe lub poawaryjne organ właściwej jednostki dozoru technicznego przeprowadza po otrzymaniu zawiadomienia lub informacji dotyczącej niebezpiecznego uszkodzenia lub nieszczęśliwego wypadku związanego z eksploatacją urządzenia.
Zakres dokumentacji wymaganej do przeprowadzenia badania doraźnego poawaryjnego lub powypadkowego oraz zakres badania ustala właściwy organ jednostki dozoru technicznego.
Terminy badań okresowych dla urządzeń objętych dozorem pełnym
- urządzenia wykonane w całości lub częściowo w wersji przeciwwybuchowej – co 1 rok
- wciągniki i wciągarki z napędem mechanicznym specjalistyczne – co 1 rok
- suwnice ogólnego przeznaczenia z napędem innym niż ręczny – co 2 lata
- suwnice specjalnego przeznaczenia pełny – co 1 rok
- żurawie samojezdne; żurawie wieżowe; szybkomontujące żurawie przewoźne, żurawie szynowe, żurawie przenośne o udźwigu powyżej 3.200 kg – co 1 rok
- układnice magazynowe pełny – co 1 rok
- podesty ruchome przejezdne – co 1 rok
- podesty ruchome wiszące pełny – co 1 rok
- podesty ruchome masztowe pełny – co 1 rok
- urządzenia dla osób niepełnosprawnych – co 2 lata
- schody i chodniki ruchome pełny – co 1 rok
- przenośniki okrężne kabinowe pełny – co 1 rok
- dźwigi osobowe, w tym dźwigi przeznaczone do zapewnienia dostępu do maszyn pełny – co 1 rok
- dźwigi towarowe małe i towarowe bez prawa wstępu osób do kabiny – co 3 lata
- dźwigi budowlane towarowo-osobowe pełny – co 1 rok
- dźwignice linotorowe pełny – co 1 rok
- urządzenia służące do przemieszczania kontenerów przy pracach przeładunkowych pełny – co 1 rok
- dźwigniki, w których przewidziano podczas ich eksploatacji wchodzenie osób na element przenoszący obciążenie lub przebywanie pod tym elementem pełny- co 1 rok
- wózki jezdniowe z wysięgnikiem pełny – co 1 rok
- wózki jezdniowe z osobą obsługującą podnoszoną wraz z ładunkiem pełny – co 1 rok
- pozostałe wózki jezdniowe podnośnikowe z mechanicznym napędem podnoszenia podestowe lub z siedziskiem dla obsługującego pełny – co 1 rok
Terminy badań doraźnych, kontrolnych dla urządzeń objętych dozorem ograniczonym
- wciągniki i wciągarki z napędem ręcznym o udźwigu powyżej 2.000 kg – co 3 lata
- wciągniki i wciągarki z napędem mechanicznym ogólnego przeznaczenia – co 2 lata
- suwnice ogólnego przeznaczenia z napędem ręcznym – co 2 lata
- żurawie z napędem ręcznym o udźwigu powyżej 2.000 kg – co 3 lata
- żurawie przenośne pozostałe; żurawie przewoźne inne niż szybkomontujące i żurawie stacjonarne – co 2 lata
- wyciągi towarowe – co 2 lata
- podesty ruchome stacjonarne – co 2 lata
- podesty ruchome załadowcze – co 2 lata
- dźwigi budowlane towarowe – co 2 lata
- stałe i przewoźne – co 2 lata
- dźwigniki przenośne o udźwigu powyżej 2 ton – co 3 lata
- pozostałe wózki jezdniowe podnośnikowe z mechanicznym napędem podnoszenia prowadzone i zdalnie sterowane – co 2 lata
źródło : UDT