Przejrzyste procedury i bezpiecznie zaprojektowane miejsca pracy przekładają się na zwiększenie wydajności całej firmy.
Oczywiście, coraz więcej uciążliwych prac na liniach produkcyjnych czy w magazynach wykonują za nas maszyny lub proste roboty. Jednak to człowiek pozostaje najważniejszym elementem. Według danych dostarczonych przez Departament Pracy w np:. USA, fizyczne urazy pracowników wynikające z braku ergonomii kosztują amerykańskich podatników średnio 15-20 miliardów dolarów rocznie. Jednocześnie brytyjska Inspekcja Bezpieczeństwa i Higieny Pracy donosi, że co roku w Wielkiej Brytanii przybywa około milion osób z urazami układu mięśniowo szkieletowego, wynikającymi z nieergonomicznych stanowisk pracy.
Na co dokładnie przekłada się wdrożenie zasad ergonomii pracy?
1. Obniżenie kosztów
Systemowe obniżenie czynników ryzyka przekłada się na mniejszą ilość wypadków, a więc zredukowanie kosztów, które się z nimi wiążą.
Mniej wypadków – to mniej przestojów w trakcie pracy, mniej napraw maszyn, które są związane z wypadkami oraz większa dyspozycyjność i wydajność zespołu pracowników.
Według amerykańskiego ośrodka Bureau of Labour Statistics w USA średni całkowity koszt urazu w pracy wynosi średnio 51 tysięcy dolarów i wiąże się z minimalnie 12-dniową absencją pracownika.
2. Zwiększenie produktywności
Bardziej ergonomiczne miejsce pracy to wydajniejsze miejsce pracy. Jeżeli wykonanie danej czynności wymaga mniejszego wysiłku, jest wygodniejsze, a do tego osoba, która jest odpowiedzialna za wykonanie danego zadania, czuje się bezpiecznie – produktywność musi wzrosnąć.
Warto zwrócić uwagę również na ciągłość pracy, jaka wynika z mniejszej ilości urazów. Ułatwia to lepsze zorganizowanie miejsc pracy przy współdziałaniu pracowników i kardy zarządzającej.
Duże znaczenie ma również starzenie się społeczeństwa. Na rynku pracy można zauważyć tendencję wzrostu udziału osób powyżej 50 roku życia, którzy z racji wieku mają pewne naturalne ograniczenia i szczególnie wymagają zoptymalizowania ich miejsca pracy pod kątem ergonomii.
3. Zwiększenie jakości
Z drugiej strony – źle zaprojektowane miejsce pracy, przekłada się na rosnącą frustrację pracowników, którzy czują, że dane czynności można by wykonywać efektywniej. Frustracja i zmęczenie prędzej czy później przekładają się na to, że popełniane są błędy, za które w ostatecznym rozrachunku odpowiada cała firma.
Jak wprowadzić zasady ergonomii pracy?
1. Zrób przegląd czynników ryzyka
Pierwszym krokiem, jaki należy podjąć przed jakimkolwiek innym działaniem, jest przegląd czynników ryzyka, które występują w miejscu pracy.
Do najczęstszych czynników ryzyka należą:
- powtarzalne ruchy,
- ruchy wymagające użycia dużej siły,
- czynności wymagające nietypowej postawy ciała,
- szybkie ruchy,
- wibracje, wysokie ciśnienie,
- niskie lub wysokie temperatury.
Zbierz informacje dotyczące czynności wykonywanych przez pracowników:
- ciężar występujący w trakcie wykonywania danej czynności,
- czas i odległość jej wykonywania.
Sprawdź i porównaj te wartości z aktualnie obowiązującymi wytycznymi BHP.
Określ typy postury krytycznej – w których układ mięśniowo-szkieletowy pracownika jest obciążony w największym stopniu np. przechylenie pleców, kucnięcie.
Przygotuj zdjęcia oraz krótkie filmy, w których zaprezentowana zostanie poprawna oraz niepoprawna postura ciała podczas wykonywania różnych czynności.
2. Wytypuj nieergonomiczne miejsca pracy
Nikt tak dobrze nie wie, czy dane miejsce pracy jest optymalne czy nie, jak osoba, która ma z nim codzienną styczność. Dlatego, chcąc osiągnąć cel określony w tym punkcie, najlepiej będzie porozmawiać z liderami zespołów i operatorami.
3. Sprawdź jak możesz zwiększyć poziom ergonomii pracy bez inwestycji
Czasami za pomocą paru prostych kroków można, w znaczący sposób zwiększyć poziom bezpieczeństwa.
Przeanalizuj czy możesz zmniejszyć obciążenie pracownika w krytycznym momencie, poprzez redukcję masy przenoszonych towarów, obniżenie odległości lub przydzielenie do danego stanowiska pracy dodatkowego pracownika lub sprzętu.
Opracuj nowe zasady
Kolejnym krokiem, jaki należy wykonać, jest opracowanie nowych zasad i procedur, które będą odnosiły się do wcześniej określonych zagrożeń.
W wielu wypadkach, aby zredukować zagrożenia, wystarczy odpowiednio przeszkolić pracowników, poinstruować ich z zakresu tego jak powinni optymalnie wykonywać swoją pracę.
Regularnie aktualizuj procedury
Budowanie firmy – opartej o zasady ergonomii pracy, to nie incydentalne wydarzenie, lecz długotrwały proces.
Dlatego należy stworzyć harmonogram aktualizacji procedur, regularnie robić przeglądy miejsc pracy oraz czynników zagrożenia, przeprowadzać nowe szkolenia dotyczące bezpieczeństwa.
4. Zainwestuj w bardziej ergonomiczne miejsca pracy
Oczywiście, samo opracowanie zasad i procedur, czy wprowadzenie optymalizacji niewymagających wydatków to za mało. Jeżeli miejsce pracy nie spełnia wymogów bezpieczeństwa na skutek niedoinwestowania, to nawet najlepsze zasady czy pomysły nie pomogą. Dlatego musisz być gotowy na to, aby przeznaczyć pewne fundusze na zwiększenie ergonomii.
Dobrze jest w tym celu zrobić przegląd wszystkich miejsc pracy i ustalić priorytety dotyczące tego, od których miejsc pracy należy zacząć, ponieważ stanowią największe zagrożenie.
5. Zaangażuj pracowników do optymalizacji miejsca pracy
Nikt tak dobrze nie zna zagrożeń, które występują w miejscu pracy jak osoby, które spędzają przy nim po kilka godzin dziennie.
W jaki sposób możesz zaangażować pracowników?
- przeprowadzenie wywiadów,
- przeanalizowanie procesu pracy,
- należy stworzyć prototypowe rozwiązania z wykorzystaniem tanich materiałów jak np. karton, a następnie przetestować je z pracownikami pod kątem ergonomii,
- opracowanie listy wszystkich elementów wyposażenia, które mogą przyczynić się do zwiększenia wydajności i ergonomii pracy,
- dowiedz się, czy pracownicy na danym stanowisku są prawo/leworęczni, czy stanowisko pracy wymaga możliwości regulowania wysokości.
Ergonomiczne miejsce pracy powinno:
- być dostosowane dla mniejszych i większych ludzi, z możliwością regulacji, w zależności od m.in. wzrostu czy wagi,
- pozwalać pracownikowi na przyjęcie wygodnej oraz stabilnej pozycji,
- posiadać krzesło/fotel z możliwością regulacji,
- umożliwiać zarówno siadanie, jak i stanie,
- w ramach możliwości wykorzystywać grawitację zamiast siły mięśni do przemieszczania materiałów,
- mieć monitor dostosowany do wzroku,
- posiadać czytelne i jasne komunikaty dotyczące bezpieczeństwa,
- mieć odpowiednią temperaturę oraz poziom wilgoci.
Oczywiście to nie wszystkie potencjalne zagrożenia, które mogą wystąpić w miejscu pracy. Poza tym należy brać pod uwagę, że występują one nie tylko w magazynach czy w halach produkcyjnych. Trzeba je brać pod uwagę również w biurze – źle zorganizowane stanowisko pracy w takim miejscu może prowadzić do urazów kręgosłupa czy np. zespołu cieśni nadgarstka.
