Dokładne informacje dotyczące wymaganych uprawnień do obsługi urządzeń technicznych zawarte są w Rozporządzeniu Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 21 maja 2019r. w sprawie sposobu i trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych oraz sposobu i trybu przedłużania okresu ważności zaświadczeń kwalifikacyjnych.
Postanowiliśmy zebrać najistotniejsze informacje dla najczęściej wykorzystywanych urządzeń dźwignicowych w przemyśle, na produkcji, w magazynach.
O potwierdzenie zaświadczenia umożliwiającego obsługę sprzętu dźwignicowego ubiegać muszą się przyszli operatorzy:
- żurawi stacjonarnych
Niezależnie od tego czy będzie to żuraw słupowy, przyścienny czy z łamanym ramieniem, pracownik korzystający z tego typu urządzeń musi zdać egzamin aby nabyć pozwolenie – okres ważności takiego dokumentu wynosi 10 lat.
(Nie inaczej jest w przypadku żurawi przewoźnych i przenośnych. Natomiast 5 lat ważne jest nabyte prawo do użytkowania żurawi samojezdnych, szynowych, wieżowych, szybkomontujących, kolejowych, pokładowych i pływających). - suwnic
Dostępne na rynku suwnice natorowe, suwnice podwieszane i systemy lekkich suwnic ogólnego przeznaczenia również objęte są obowiązkowymi uprawnieniami do ich obsługi. Tu także dokument ważny jest przez 10 lat. - wciągarek bramowych
Niezależnie czy pracownik posługiwać będzie się bramówką stacjonarną czy przejezdną z podwieszonym ładunkiem zaświadczenie kwalifikujące jest obligatoryjne, a ważne jak wyżej 10 lat. - wciągników łańcuchowych i wciągarek linowych – elektrycznych
Należy wziąć pod uwagę, że te jednostki podnoszące są zawieszane na żurawiach, suwnicach, czy wciągarkach bramowych. Dla przykładu, operator pracujący przy żurawiu z zawieszonym wciągnikiem łańcuchowym musi posiadać osobne uprawnienia na żuraw i osobne na wciągnik – w obu przypadkach obowiązuje 10 lat ważności. - W przypadku wózków jezdniowych podnośnikowych z mechanicznym napędem podnoszenia okres ważności uprawnień wynosi 10 lat. Dla wózków z wysięgnikiem czy z napędem podnoszenia z osobą podnoszącą wraz z ładunkiem dokumenty ważne są 5 lat.
Oczywiście nie zawsze trzeba mieć uprawnienia. Dla niektórych urządzeń zapoznanie się z instrukcją obsługi, przestrzeganie zasad BHP i instruktaż będzie wystarczające.
Zwolnieni z konieczności posiadania papierów są na przykład operatorzy dźwigników nożycowych. Tu nie należy mylić ich z podestami ruchomymi (zwyżki).
Nie muszą posiadać żadnych specjalnych pozwoleń również użytkownicy urządzeń z napędem ręcznym wszystkich mechanizmów, np. wciągniki i wciągarki (linowe i łańcuchowe), czy urządzenia podciśnieniowe (zawiesia i podnośniki).
Do obsługi wózków paletowych ręcznych, czy wózków platformowych również nie są potrzebne uprawnienia. Zaliczyć tu możemy także wózki ręcznie prowadzone z napędem elektrycznym i wózki unoszące z platformami czy widłami niepodlegające dozorowi technicznemu.
Najważniejsze kwestie dotyczące egzaminu
Wszystko zaczyna się od złożenia wniosku o sprawdzenie kwalifikacji – tu wybieramy zakres – obsługa bądź konserwacja danego urządzenia. Uprawnienia konserwatorskie wymagają od nas technicznej, szczegółowej wiedzy i zwykle tylko specjaliści pracujący na co dzień w branży dźwignicowej przystępują do testów. Chcąc nabyć uprawnienia do obsługi wystarczy więc pierwsza opcja.
Ważne będzie wskazanie miejsca przeprowadzenia egzaminu – teoretycznego i praktycznego. To gdzie odbywa się egzamin zależy w dużej części od firmy przeprowadzającej szkolenie. Czasem będzie to na ich placu, a czasem w firmie, w której przyszły operator pracuje.
Od momentu złożenia kompletnego wniosku niezwłocznie wyznaczany jest termin egzaminu, który nie przekracza 30 dni roboczych.
Cześć teoretyczna przeprowadzona jest w formie papierowej bądź elektronicznej. Tu istotna będzie wiedza z zakresu budowy urządzenia, przepisów BHP, czynności operatora, czy podstawowych aktów prawnych.
Druga część praktyczna sprawdza umiejętności obsługi danego urządzania. Wynik podawany jest bezpośrednio po egzaminie.
FAQ
- Czy aby podejść do egzaminu trzeba wykonać psychotesty?
Na wózek widłowy tak. Jeśli operuje się żurawiem lub suwnicą z poziomu „0” wtedy psychotesty nie są potrzebne. - Czy po upływie ważności uprawnień muszę kolejny raz podejść do egzaminu?
Nie ma takiej potrzeby. Na trzy miesiące przed utratą ważności uprawnienia (ale nie później) należy złożyć wniosek o przedłużenie ważności. Zaświadczamy w nim, że w ciągu ostatnich 5 lat, przez przynajmniej 3 lata pracowaliśmy jako operator. Wniosek składamy w jednostce w której wydane zostało nam wcześniejsze zaświadczenie. - Jaki jest okres ważności uprawnień w przypadku zwyżek?
Gdy mówimy o podestach ruchomych stacjonarnych kwalifikacje ważne są 10 lat. W przypadku podestów samojezdnych jest to 5 lat. - Czy do obsługi rusztowań również potrzebne jest pozwolenie?
Potrzebne jest uprawnienie na montaż i demontaż rusztowania. Ma ono bezterminowy okres ważność chyba, że dojdzie do większego zaniechania– wtedy może zostać odebrane.
